Tien jaar Social Media (Wijs): wat is er veranderd?

Op 7 juli 2011 werd Social Media Wijs ‘geboren’: het kindje van oprichters Thijs van de Reep en Linda Vonhof. Social Media Wijs viert deze maand dus haar tiende verjaardag!

Bij een verjaardag denk je natuurlijk aan cadeautjes. Anno 2021 vragen veel kinderen een mobieltje voor hun tiende verjaardag. Dat was in 2011 wel anders. Toen kregen de meeste kinderen pas een mobieltje als ze naar de middelbare school gingen. Wist je dat de populairste mobiele telefoons dat jaar de Samsung Galaxy s2 en de iPhone 4s waren? Ook waren er in 2011 andere sociale media platformen populair vergelijken met nu. Het inmiddels zeer populaire Instagram was weliswaar net geïntroduceerd, maar nog niet doorgebroken. Snapchat en TikTok moesten zelfs nog uitgevonden worden. Waar waren we dan wel druk mee?

Sociale media in 2011

In 2011 zat Hyves nog stevig in het zadel met bijna 10 miljoen Nederlandse accounts. Het was in dit jaar zelfs de meest bezochte Nederlandse website. Facebook zat Hyves inmiddels wel op de hielen, in 2011 had Facebook voor het eerst meer unieke bezoekers in Nederland dan Hyves. Twitter groeide in 2011 naar een platform met 1 miljoen gebruikers in Nederland. Ook voor WhatsApp was 2011 een belangrijk jaar. De chatdienst brak dit jaar namelijk definitief door: in Nederland werd voor het eerst meer ge-appt dan ge-sms’t. Daarnaast werd ook nog druk gepingd door gebruikers van een Blackberry.

Is dan niets in het sociale media landschap meer hetzelfde als in 2011? Zeker wel: YouTube was en blijft de koning van de sociale media. Eén van de populairste video’s in dat jaar was ‘Ik dacht het niet, Job’ van LuckyTV (aanrader :-)).

Waar de jeugd in 2011 de sociale media breed omarmde, was dat bij volwassen wel anders. Veel zagen sociale media als een hype en dachten dat het wel over zou waaien… Tegelijkertijd zaten ouders en scholen met de handen in het haar: hoe omgaan met deze nieuwe media?

Het begin van Social Media Wijs

In deze context zijn wij in 2011 gestart met onze missie: ‘Wij leren kinderen veilig en slim omgaan met sociale media’. Ons eerste wapenfeit, de video ‘De digitale uitdaging in het onderwijs‘ stelde de vraag wie deze missie (nog meer) op zich ging nemen. Het werd een hit op YouTube met ruim 45.000 views. Inmiddels vreselijk outdated natuurlijk, je ziet de tijdsgeest zoals hierboven beschreven in deze video ook terug. Maar destijds zette deze video ons meteen op de kaart binnen het mediawijsheid werkveld.

We waren zeker niet de eerste speler in dit werkveld, hoor. Wel waren we de eerste die mediawijsheid vanuit een positieve insteek benaderden. Dus niet alleen voorlichting geven over de gevaren en praten over regels, maar ook kinderen (en scholen) leren om de voordelen van sociale media te begrijpen en benutten.

Ons eerste product was de ‘Social media bootcamp’: we leerden kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs om de voordelen van nieuwe media te benutten. Destijds nog met een hoofdrol voor Twitter. De jeugd had Twitter omarmd en gebruikte het als een soort chatbox. Zonder door te hebben dat iedereen kon meekijken met hun berichten. Kinderen die ‘voor de lol’ dreigden om hun school in de fik te steken, werden door de politie opgehaald van huis en verhoord. Gelukkig diende de oplossing zich vrij snel aan in de vorm van WhatsApp. Daar kon de jeugd naar hartenlust chatten zonder pottenkijkers. En dat doen ze nog steeds volop.

Na de eerste bootcamps ging de telefoon al snel: of we ook ‘iets’ voor leraren en ouders hadden. Een grote stichting in Amsterdam belde: of we hun studiedag wilden organiseren. Ons aanbod werd in rap tempo uitgebreid. Ook moesten Linda en Thijs op zoek naar versterking van het team. Met sommige trainers van het eerste uur werken we nog steeds samen en in de loop der jaren zijn er ook nieuwe kanjers bijgekomen.

Mediawijsheid en digitale vaardigheden

Naast mediawijsheid gingen we ons ook al snel op digitale vaardigheden richten. Deze gaan wat ons betreft hand in hand. Mediawijsheid Plus noemen we dat. We hebben onze missie in de jaren daarom een beetje aangepast c.q. uitgebreid: ‘Wij zorgen ervoor dat leerlingen, leraren en ouders de kennis, mentaliteit en vaardigheden hebben om veilig en doelgericht gebruik te maken van internet en sociale media’.

En zo ontwikkelde Social Media Wijs zich en groeiden we door, o.a. ook tot uitgever van lesmateriaal op het gebied van mediawijsheid en digitale vaardigheden.

Social Media (Wijs) in 2021

En voor je het weet, ben je 10 jaar verder…. De context waarin we werken, is deels veranderd en deels ook niet. Kinderen zijn nog steeds dol op sociale media, alleen zijn andere sociale media nu populair. De vraag hoe hier veilig en slim mee om te gaan, blijft actueel.

Veel volwassenen zitten anno 2021 gelukkig niet meer met hun handen in het haar. Ook ouders hebben digitale media inmiddels omarmd en voelen zich veelal verantwoordelijk om hun kinderen te begeleiden in de digitale wereld. Desondanks, of misschien juist wel daardoor, blijft er behoefte aan tips over mediaopvoeding.

Bovendien is er in het onderwijs een veel breder gedragen besef dat mediawijsheid, als onderdeel van digitale geletterdheid, een vaste plek in het curriculum verdiend. Maar hoe organiseer je dat en waar haal je de kennis en lesmateriaal vandaan als school?

Dus genoeg te doen nog! Terugkijken is leuk, vooruit kijken des te leuker. We hebben er zin in om verder te werken aan onze missie.

En die cadeautjes dan?

Er staan dan wel tien kaarsjes op onze taart, maar we vragen geen cadeautjes voor onze verjaardag. Wij vinden uitdelen eigenlijk veel leuker. In de aanloop naar onze verjaardag op 7 juli geven wij daarom cadeautjes weg. Geheel in stijl, doen we dit via onze sociale media kanalen. Dus check op 5, 6 en 7 juli onze Instagram en Facebook pagina! Zien we je daar?